TY - JOUR ID - 254593 TI - مُهرهای متبرک علی بن موسی الرضا)ع( در آستان قدس رضوی JO - رهپویه هنرهای صناعی JA - RAC LA - fa SN - 2821-0352 AU - میرزا ابوالقاسمی, محمدصادق AD - استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 2 IS - 1 SP - 111 EP - 119 KW - علی بن موسی الرضا(ع) KW - مُهر KW - خوشنویسی KW - آستان قدس رضوی KW - دوره قاجار DO - 10.22034/rac.2022.254593 N2 - آستان علی بن موسی الرضا(ع) در میان اماکن مذهبی ایران گسترده­ ترین شبکۀ دیوانی را داشته است. در این مجموعه از مهرهایی متنوع برای اعتباربخشی اسناد و مکاتبات استفاده شده است. یشتر این مهرها، مهر اسم متولیان امور جاری در آستان مقدس رضوی بوده است. در عین حال، چندین مهر به نام علی بن موسی الرضا(ع) نیز در دسترس است که می­تواند به ­عنوان مهر متبرک مجموعه به حساب آید. در مقالۀ پیشِ رو ویژگی­ های ظاهری و شیوۀ ترکیب سه نمونه از این مهرها بررسی شده است. این مهرها در دورۀ قاجار و در فاصلۀ نزدیک به چهل سال (1272-1311 ه.ق) ساخته شده است. این پژوهش به شیوۀ تاریخی  تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ­ای نوشته شده است.بررسی و مقایسۀ مهرهای مذکور نشان می ­دهد که سجع یا عبارت روی آن ها از لحاظ محتوایی و ساختاری نسبتاً مشابه یکدیگر انتخاب شده است. ابعاد نسبتاً بزرگ و شکل محرابی یا تا جدار مهرها نیز بر اهمیت آنها صحه می­ گذارد، و شأن معنوی آستان مقدس رضوی را نشان می­ دهد. همچنین در ترکیب این مهرها از خط نستعلیق و ثلث استفاده شده و خوشنویسی قاب اصلی آنها مبتنی بر قواعد پایۀ ترکیب در مهرهای متأخر اسلامی بوده است. مُهرهای متبرک علی بن موسی الرضا(ع) در خط و ترکیب و ویژگی­ های ظاهری با مهرهای حکومتی سلاطین قاجار قابل تطبیق و مقایسه است. UR - https://rac.soore.ac.ir/article_254593.html L1 - https://rac.soore.ac.ir/article_254593_f433c9fd989933d310ea30db46f02939.pdf ER -